Merkezi İtalya’da bulunan Slowfood Biyoçeşitlilik Vakfı
tarafından, dünya genelindeki yerel türleri korumak amaçlı oluşturulan ve 5 bin
323 ürünün bulunduğu Uluslararası Nuh’un Ambarı (Ark of Taste) listesinde,
Boğatepe gravyer, İsot biber, Afyon kaymağı, İzmir boyoz, Şile kestane balı
gibi Türkiye’den 76 yöresel ürün ve lezzet yer alıyor.
İtalya’da 2003 yılında kurulan Slowfood Biyoçeşitlilik
Vakfı’nın dünya genelinde yerel ürünleri korumak, küçük üreticinin
kalkındırılması, aracısız satış ve tüm dünyanın bu ürünleri tanımasını sağlamak
amacıyla başlattığı Uluslararası Nuh’un Ambarı Listesi’nde, Türkiye’den 76 ürün
bulunuyor. Dünya genelinde ise 5 bin 323 ürünün yer aldığı listede, 9’u
Türkiye’den olmak üzere toplam 760 ürün aday listede yer alıyor
TEMİZ VE ADİL GIDA FELSEFESİ
Slowfood Antalya Temsilcisi Ezgi Dursun, Slowfood’un 1986
yılında İtalya’da fastfood standartlarına karşı temiz ve adil gıda felsefesiyle
üretilen yerel ürünler, bunların koruma altına alınması ve uluslararası
platformda tüm dünyayla paylaşılması amacıyla kurulan bir sivil toplum kuruluşu
olduğunu söyledi. Dursun, Slowfood’un ülkelerin gıda çeşitliliğini korumak ve
farkındalık yaratmak amacıyla aracısız satış ve küçük üreticilerin
kalkındırılması gibi çalışmalar yaptığı kaydetti.
Uluslararası Nuh’un Ambarı listesinin ise Slowfood
içeriğinde 2003 yılında kurulan Slowfood Biyoçeşitlilik Vakfı kapsamında
uluslararası bir lezzet kataloğu olduğunu belirten Dursun, “Bu liste, yok olmak
üzere olan, az miktarda üretilen, geleneksel üretim yöntemleri ve kadim
bilgiler ışığında üretimi devam eden gıdaların uluslararası bir katalog içinde
bir araya getirilmesi ve tüm dünyayla paylaşılmasını sağlayan bir liste. Şu
anda listede dünyadan 5 bin 323 gıda, 760 aday ürün var. Türkiye’den ise 76
ürün, 9 aday ürün var" diye konuştu.
Uluslararası Nuh’un Ambarı listesinde 76 ürünün bulunduğu
Türkiye’de ilk sırada 20 ürünle Ege Bölgesi var. Bölgelere göre Marmara’dan 17,
Akdeniz’den 14, Doğu Anadolu’dan 13, Karadeniz’den 7, İç Anadolu’dan 4,
Güneydoğu’dan ise 1 ürün listede yer alıyor.
EGE BÖLGESİ: Armola peyniri, Bardacık incir, Foça
çekme makarna, erkence sızma zeytinyağı, Foça karası üzüm, Foça tarhanası,
hurma zeytin, İzmir tulum, kozak çam fıstığı helvası, Sakız koyunu, sakızlı
tarhana, geleneksel boyoz, karabaşotu (yabani lavanta) reçeli, kopanisti
peyniri (İzmir). Bodrum gemici peksimeti, Gambilya, havyar ve Milas ısırganlı
erişte (Muğla). Yanık yoğurt (Denizli). Geleneksel Afyon kaymağı.
MARMARA BÖLGESİ: Mavi (küflü) katık peyniri, hırsız
çalmaz kavunu, kirlihanım peyniri, yünlü tulum, İvrindi kelle peyniri
(Balıkesir). Çavuş üzüm, İmroz koyunu, karalahana üzüm, vasilaki üzüm (Çanakkale).
Şile kestane balı, Şile bal sirkesi, Yedikule marul (İstanbul). Kuntra üzümü
(Tekirdağ-Çanakkale). Mihaliç peyniri (Bursa). Füme Çerkes peyniri
(Kocaeli-(Sakarya). Şeker pancarı pekmezi (Kırklareli). Geleneksel hardaliye
(Trakya).
AKDENİZ BÖLGESİ: Yanık dondurma, Gömbe tarhana, ekşi
tarhana, koca tarhana, Yelten tarhana (Antalya). Şalgam suyu, tatlı limon
(Adana). Bozyazı Kavutu, Patkara üzümü, sarı ulak zeytin (Mersin). Bezde tulum
ve kırmızı tort peyniri (Toroslar). Çerez tarhana (Burdur-Denizli). Ev yapımı
turunç ekşisi (Adana-Hatay-Mersin).
DOĞU ANADOLU: Eski kaşar peyniri, Boğatepe gravyer,
Çakmak peyniri, Çanak peyniri, Kars kazı, Kavılca buğday (Kars). Gorcola
peyniri, Hanak balı (Ardahan). Türkmen saçak peyniri (Kars-Ardahan). Eğin dut
pekmezi (Erzincan). Kuru kaymak (Erzurum). Tunceli sarımsağı. Van otlu peyniri.
KARADENİZ BÖLGESİ: Bileki ekmek, Ladin çam reçinesi
(Artvin). Çamlıhemşin balı (Rize). Kastamonu pastırması, Siyez buğday bulguru
(Kastamonu). Kargı tulumu (Çorum). Karayaka koyunu.
İÇ ANADOLU BÖLGESİ: Beyşehir tarhana (Konya). Divle
obruk peyniri, Karaman siyah mercimek (Karaman). Ekşi siyah üzüm
(Karaman-Konya)
GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ: İsot biberi(Şanlıurfa).
